Szanowni Państwo,
Państwa zdrowie i bezpieczeństwo jest celem nadrzędnym naszych działań i dlatego
przygotowaliśmy informacje z którymi koniecznie zapoznajcie się Państwo.
Co sprawia, że wentylacja działa?
Warunkiem dobrej wentylacji jest prawidłowa cyrkulacja powietrza w pomieszczeniach. Powietrze
świeże powinno nieustannie, małym kontrolowanym strumieniem napływać do pomieszczeń, które
wypiera powietrze zużyte kanałami wentylacyjnymi.
Dlaczego problemy nie występowały wcześniej?
Przez całe stulecia świeże powietrze dostawało się do mieszkań przez nieszczelności stolarki i
wydawało się to całkiem naturalne,ale rosnące koszty ogrzewania spowodowały potrzebę
oszczędzania energii i poszukiwanie budownictwa oszczędnego z izolowanymi ścianami i oknami
o znacznej redukcji wskaźnika przepuszczalności powietrznej.
Przepuszczalność powietrza (infiltracja) można zdefiniować jako wielkość przepływu powietrza przez
zamknięte okno, pod wpływem różnicy ciśnień po obydwu jego stronach i wiąże się ściśle z jego
szczelnością. Im większa szczelność tym mniejsza przepuszczalność powietrza i odwrotnie.
Zazwyczaj uważa się, że okna w położeniu zamkniętym powinny być bardzo szczelne, co wpływa
korzystnie na ich izolacyjność akustyczną i termiczną.
Jednak z drugiej strony, przy występującej w naszych blokach wentylacji naturalnej(grawitacyjnej)
pomieszczeń, bardzo szczelne okna pogarszają mikroklimat pomieszczeń (zbyt mała wymiana
powietrza).
Ile świeżego powietrza należy dostarczać i usuwać z pomieszczeń?
Pamiętajmy, że jest to proces ciągły 24h/dobę. Ilość powietrza doprowadzanego do mieszkania lub
domu musi być równa ilości powietrza usuwanego, przy czym nie może być mniejsza niż 20 m3 na
osobę w ciągu godziny. Zbyt mały dopływ powietrza zewnętrznego spowoduje zmniejszenie
intensywności wentylacji lub zaburzenia w jej działaniu (odwrócenie ciągu w kanałach
wentylacyjnych lub dymowych, zakłócenia w spalaniu gazu).
Poniżej pomieszczenia i ilość potrzebnego powietrza w ciągu godziny:
-kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchenkę gazową- 70 m3/h
-kuchnia z oknem zewnętrznym, wyposażona w kuchenkę elektryczną– 30 m3/h
w mieszkaniu do 3 osób, – 50 m3/h w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób
-kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona w kuchenkę elektr. – 50 m3/h
-kuchnia bez okna zewnętrznego, wyposażona w kuchenkę gazową, obowiązkowo z mechaniczną
wentylacją wywiewną– 70 m3/h
-łazienka z WC lub bez – 50 m3/h - oddzielny WC – 30 m3/h
-pomieszczenie bez okien (garderoba) -15 m3/h
-pokój mieszkalny oddzielony od pomieszczeń kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi –
30 m3/h.
Wymiana powietrza w ciągu godziny powinna być równa, co najmniej kubaturze pokoju.
Dodatkowo zainstalowana w mieszkaniu kuchenka gazowa czteropalnikowa z piekarnikiem zużywa
w zależności od typu od 1,1 do nawet 1,4 m3/h gazu ziemnego, będzie więc potrzebować powietrze
w ilości 10-15 m3/h.
Jak widać, tylko do samego procesu spalania możemy potrzebować nawet 15 m3/h i więcej świeżego
powietrza
Przykład obliczenia zapotrzebowania na świeże powietrze w lokalu.
W jaki sposób dostarczyć zużyte powietrze?
Dopływ świeżego powietrza zapewnia się poprzez:
1. zastosowanie specjalnych okuć zapewniających przy odpowiednim ustawieniu klamki
rozszczelnienie okna i tzw. mikrowentylację.
2. nawiewniki.
ad.1. Zastosowanie okuć rozszczelnianych (jak też nawiewników sterowanych ręcznie) jest bardziej
skuteczne i stosunkowo tanie, ale też obarczone pewną wadą. Może być skuteczne jedynie wtedy,
gdy użytkownicy świadomie z nich korzystają. Powszechnie natomiast zdarza się, że klienci kupujący
nowoczesne okna nie pamiętają o ich rozszczelnieniu lub wręcz nie chcą korzystać z tej możliwości.
Należy też pamiętać, że rozszczelnienie okien powoduje zwykle zmniejszenie stopnia zaryglowania
okna więc złodziej ma ułatwiona drogę sforsowania okna. Należy podkreślić że okucia
rozszczelniane można spotkać w zainstalowanych już oknach.
ad.2. -nawiewniki -napływanie powietrza obecnie najczęściej realizuje się stosując w oknach
wszystkich pokojów specjalne urządzenia zwane nawiewnikami. Wtedy świeże powietrze
wpływające nawiewnikami skieruje się przez ciągi komunikacyjne (otwarte przestrzenie,
przedpokoje, korytarze) do pomieszczeń wyposażonych w kanały wywiewne „omiatając” wszystkie
pomieszczenia. W ten sposób zostanie zapewniona cyrkulacja i wymiana powietrza w całym
mieszkaniu (domu).
Jakie przepisy regulują wymagania dotyczące okien i nawiewników?
Do końca 2008 roku przy dopuszczalnym współczynniku infiltracji (przepuszczalności powietrza) 0,5-
1,0 m3/(m*h*daPa2/3) okna mogły zostać wprowadzone do obrotu bez zapewnienia dodatkowego
urządzenia nawiewnego.
Tak określony współczynnik infiltracji powietrza miał zapewnić odpowiedni dopływ świeżego
powietrza, a jednocześnie chronić przed nadmiernymi stratami ciepła w czasie wentylacji. Powyższy
współczynnik infiltracji był uzyskiwany przez zastosowanie okuć rozszczelniających.
Wobec wielu zastrzeżeń do powyższych rozwiązań wprowadzono nowe uregulowania – od 1
stycznia 2009 roku współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych
powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m3/(m*h*daPa2/3) zachowując jednocześnie warunek
(§ 155 ust. 3), który mówi, że w przypadku gdy w pomieszczeniu nie jest zaprojektowana wentylacja
mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna, dopływ powietrza zewnętrznego, w ilości
niezbędnej dla potrzeb wentylacyjnych, należy zapewnić przez urządzenia nawiewne umieszczone
w oknach, drzwiach balkonowych lub w innych częściach przegród zewnętrznych. Stosowane
urządzenia nawiewne powinny być stosowane zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskiej
Normie dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i
użyteczności publicznej (PN-83/B-03430-Az3).(§ 155 ust. 4), która podaje, że strumień objętości
powietrza przepływającego przez całkowicie otwarty nawiewnik (przy różnicy ciśnienia po obu jego
stronach 10 Pa) powinien wynosić odpowiednio: od 20 do 50 m3/h – dla wentylacji grawitacyjnej.
Jakie są rodzaje nawiewników?
Podstawowe parametry nawiewników określają przepływ powietrza oraz izolacyjność akustyczną.
Dostępne na rynku produkty różnią się poza tym przede wszystkim zasadą działania.
Wyróżniamy kilka grup.
1.Nawiewniki higrosterowane – urządzenia sterowane automatycznie, posiadają czujnik– taśmę
poliamidową, który analizuje poziom wilgotności względnej w pomieszczeniu i zmienia otwarcie
nawiewnika. Im wyższa wilgotność względna, tym bardziej otwarty nawiewnik i większy
napływ powietrza do pomieszczenia. Nawiewniki higrosterowane reagują na zmiany
wilgotności względnej w zakresie od 30 do 70%. Nawiewnik dostarcza minimalną ilość powietrza
(5 m3/h) dla wilgotności do 30%, w przedziale 30-70% przepływ ulega stałemu zwiększeniu a
powyżej 70% dostarczana jest maksymalna ilość powietrza, 35 m3/h. Nawiewniki higrosterowane
nie wymagają obsługi użytkownika, jednak posiadają możliwość ustawienia blokady w pozycji
przepływu minimalnego.
2.Nawiewniki ciśnieniowe – samoregulujące, wielkość przepływu zależy od różnicy ciśnienia na
zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia. Wraz ze wzrostem różnicy ciśnienia zwiększa się napływ
powietrza. Każdy nawiewnik, aby mógł być zaliczony do tej grupy musi posiadać ograniczenie
– blokadę w okapie lub nawiewniku, która przy określonej wydajności nie pozwoli na zwiększenie
3. Nawiewniki sterowane ręcznie – użytkownik ręcznie reguluje stopień otwarcia nawiewnika, a więc
zmieniając położenie przepustnicy decyduje o ilości dostarczanego powietrza. Nawiewniki
sterowane ręcznie nie chronią jednak przed nadmiernym napływem powietrza oraz nie uwzględniają
zmian parametrów powietrza wewnętrznego.
W jaki sposób zamontowanie nawiewników wpłynie na koszty C.O.?
Stosując nawiewniki oszczędzamy ciepło!!
Wentylacja jest koniecznością, która, niestety, kosztuje. Nie można w sposób prosty wprowadzić
do mieszkania zimne powietrze i nie ponosić związanych z tym nakładów energii cieplnej.
To świeże, zimne powietrze musi być po prostu podgrzane (nie mówimy tu o kosztownych układach
wentylacyjnych z odzyskiem ciepła. Ilość ciepła zużytego na wentylację zależy od ilości
wymienionego powietrza. Zatem, czym lepiej będziemy kontrolować stopień wymiany powietrza i
lepiej dopasowywać go do potrzeb, tym mniej ciepła zużyjemy na podgrzewanie świeżego powietrza.
Stosując nawiewniki tracimy na wentylację tylko tyle ciepła, ile jest niezbędne. Funkcję kontrolowania
wentylacji szczególnie wydajnie pełnią nawiewniki automatyczne. Samoczynnie pilnują one stopnia
wymiany powietrza, tak jak automatyka w systemach centralnego ogrzewania pilnuje temperatury.
Używając nawiewników automatycznych oszczędzamy do 50% energii cieplnej przeznaczonej na
wentylację, w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami. Nawiewniki współpracują z zaworami
termostatycznymi. Wietrzenie przez otwieranie okien lub mikrowentylację istotnie zakłóca pracę
zaworów termostatycznych umiejscowionych zwykle na grzejnikach pod oknami. Dzieje się tak
dlatego, że powietrze wpływa wtedy do pomieszczenia nisko, w bezpośrednim sąsiedztwie zaworów.
Strumienie zimnego zewnętrznego powietrza omywając głowicę zaworu sprawiają, że „czuje” on
temperaturę zewnętrzną zamiast tej wewnątrz pomieszczenia. Zawór zostaje wtedy otwarty,
podnosząc nadmiernie temperaturę grzejnika i powodując niepotrzebne straty ciepła. Znane
są przypadki, gdzie zastosowanie zaworów termostatycznych bez dodatkowej modernizacji
wentylacji spowodowało duży wzrost zużycia energii cieplnej. Przy wentylacji z prawidłowo
umiejscowionymi nawiewnikami (w górnym profilu okna lub w ścianie na wysokości powyżej 2m od
posadzki), głowice zaworów termostatycznych nie są poddane działaniu zimnych prądów, reagując
prawidłowo na temperaturę wewnątrz pomieszczenia. Chcąc uzyskać wydajną, energooszczędną
pracę nowoczesnej instalacji centralnego ogrzewania, wyposażonej w zawory termostatyczne,
powinniśmy zmodernizować wentylację przez zastosowanie nawiewników powietrza.
W jaki sposób dobrać potrzebną ilość nawiewników?
Przepisy określają, jaka powinna być intensywność wentylacji w budynkach mieszkalnych. Ustalone
są ilości powietrza (w m3/h), jakie należy usuwać z poszczególnych typów pomieszczeń: kuchni,
łazienki, toalety, pomieszczeń gospodarczych oraz niektórych pokoi. Jednocześnie przepisy
określają, że ilość powietrza doprowadzanego do mieszkania lub domu musi być równa ilości
powietrza usuwanego.
Należy więc pamiętać:
- bilans powietrza nawiewanego i wywiewanego musi być wyrównany.
Planując doprowadzenie powietrza należy poza jego ilością zaplanować także sposób jego
dostarczania. Zgodnie z zasadami prawidłowej wentylacji (a także wymaganiami normowymi)
powietrze świeże, zewnętrzne, doprowadza się do wszystkich pokoi, skądbędzie ono przepływać
przez pozostałe pomieszczenia w kierunku kanałów wywiewnych (z tego powodu w drzwiach łazienki
i WC drzwi mają widoczna przerwę pomiędzy dolna krawędzią i podłogą, oraz mają w budowane w
drzwiach kratki i otwory wentylacyjne). Pierwszym krokiem do określenia liczby
nawiewników jest obliczenie wielkości strumienia powietrza wentylacyjnego dla całego domu.
Należy więc zsumować ilości powietrza, które powinny być usuwane z pomieszczeń, w których
znajdują się kanały wywiewne Następnie należy wstępnie określić liczbę nawiewników. Wartość
całkowitego strumienia powietrza dzieli się przez wielkość strumienia powietrza, jaki może
doprowadzić jeden nawiewnik, a wynik zaokrąglić w górę. W ten sposób zostanie określona liczba
nawiewników, które doprowadzą oczekiwaną ilość powietrza zewnętrznego. Na przykład, gdy
całkowity, wymagany strumień powietrza wynosi 150 m3/h (mieszkanie z kuchnią wyposażoną w
kuchenkę gazową, łazienką i osobną toaletą) i podzielimy go przez 30 m3/h (wydajność
przykładowego nawiewnika), okaże się, że potrzebne jest 5 nawiewników. Gdy zostanie wstępnie
określona liczba nawiewników,należy rozplanować ich rozmieszczenie. Bezwzględnie w każdym
pokoju należy przewidzieć co najmniej jeden nawiewnik. W pokojach o niewielkiej kubaturze(pokój
typowej wysokości i powierzchni do około 20 m2) jeden nawiewnik powinien zapewnić odpowiedni
dopływ powietrza. W pokojach większych(np. salon, o typowej wysokości i powierzchni ponad 20 m2)
najczęściej będzie konieczne założenie dwóch nawiewników, gdyż jeden może się okazać za mało
wydajny, aby zapewnić oczekiwaną wymianę powietrza.
– montaż nawiewników umożliwi prawidłową pracę wentylacji co w konsekwencji pozytywnie wpłynie
na poprawę bezpieczeństwa i zdrowia oraz podniesienie komfortu mieszkania.
Źródła:
• www.swiat-szkla.pl
• www.lab.org.pl -laboratorium techniki budowlanej s.c. a05/2010/02/17 infiltracja powietrza –
współczynnik „a” mgr. inż Andrzej Żyła
• rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (z pózn.
zmianami)
• rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (z pózn. zmianami).